ایزو TS خودروسازی به عنوان مهمترین استاندارد مرجع برای مدیریت کیفیت در صنعت خودروسازی شناخته می شود. این استاندارد شامل برخی از مهمترین ابزارهای مهندسی کیفیت نیز می باشد. در این سلسله مقالات قصد داریم مهمترین ابزارهای مهندسی کیفیت را که در استقرار ایزو TS نقش عمده دارند، معرفی نمائیم. در این مقاله ابزار کنترل فرایند آماری SPC را معرفی می کنیم.
SPC که مخفف STATISTICAL PROCESS CONTROL یا همان کنترل آماری فرایند می باشد یکی از مهمترین ابزارهای استقرار ایزو TS در سازمان ها است.
به طور کلی فلسفه ی SPC آن است که وقتی محصول تولیدی سازمان می بایست الزاماتی را که از سوی مشتری تعیین شده است، رعایت کند، باید توسط یک فرایند تولید پایدار و تکرار پذیر تولید شده باشد. در ایزو TS خودروسازی، یکی از مهمترین الزامات، الزاماتی است که توسط مشتری محصول بر سازمان تحمیل می¬گردد. بنابراین باید از این موضوع کسب اطمینان کرد که فرایند تولید قادر است به صورت تکرارپذیر و پایدار (یعنی با حداقل نوسان مقدار مورد نظر مشخصه) محصول را با مشخصات تعیین شده تولید کند.
SPC به عنوان یکی از اساسی ترین ابزارهای ایزو TS، ابزاری قدرتمند در ایجاد ثبات و پایداری فرایندهای تولید و ارتقا کارایی فرایندها با کاهش نوسان آن ها است. البته باید توجه داشت که هر فرایند تولیدی به طور طبیعی دارای نوساناتی غیر قابل کاهش است. در واقع این نوسانات، نوسانات تصادفی فرایند هستند. هدف SPC در ایزو TS آن است که نوسانات غیر تصادفی را در فرایند کاهش یا حذف نماید. این نوسانات غیر تصادفی را انحرافات دارای علت می نامند و چنانچه در فرایندی این نوع انحرافات دیده شود، آن فرایند خارج از کنترل نامیده می شود.
SPC دارای ابزارهای هفت گانه ای است که در مقالات بعدی آن ها را تشریح می کنیم. این ابزارهای هفت گانه که همگی در ایزو TS کاربرد دارند عبارتند از:
۱- هيستوگرام
۲-برگه كنترل
۳-نمودار پارتو
۴-نمودار علت ومعلول
۵-نمودار تمركز نقص ها
۶-نمودار پراكندگي
۷-نمودار كنترل